รมว.อว. บรรยายพิเศษ “ทิศทางการพัฒนาอุดมศึกษาไทยในอนาคต”

เมื่อวันศุกร์ที่ 18 ธันวาคม 2563 ศ.(พิเศษ)ดร.เอนก เหล่าธรรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (รมว.อว.) ได้รับเกียรติให้บรรยายพิเศษหัวข้อ “ทิศทางการพัฒนาอุดมศึกษาไทยในอนาคต” ในประเด็นที่สำคัญและเร่งด่วนทางการอุดมศึกษาของประเทศ ต่อที่ประชุมประธานสภาอาจารย์มหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย (ปอมท.) ณ ห้อง Eternity Ballroom โรงแรมพูลแมน คิง เพาเวอร์ กรุงเทพฯ

ในส่วนของการบรรยายพิเศษ “ทิศทางการพัฒนาอุดมศึกษาไทยในอนาคต” ได้กล่าวถึงบทบาทสำหรับอาจารย์ที่เป็นพื้นฐานสำคัญที่จะทำให้การอุดมศึกษาของไทยพัฒนาไปได้ ซึ่งบทบาทที่มีความสำคัญมาก ๆ คือ บทบาทของผู้นำ คำว่าผู้นำนี้ อาจจะเป็นผู้นำในองค์กร ผู้นำในครอบครัว หรือแม้กระทั่งผู้นำของลูกศิษย์ การแสดงบทบาทของผู้นำที่ดีจะมีส่วนช่วยให้องค์กรมีการพัฒนา ผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพ เป็นที่ต้องการของตลาด เป็นกำลังสำคัญของครอบครัวและประเทศชาติ ผู้นำทั้ง 3 ลักษณะ ประกอบไปด้วย

1. ผู้นำในการจัดตั้ง เป็นบทบาทของผู้นำในลักษณะการเป็นผู้บังคับบัญชาในองค์กรหรือในกลุ่ม บทบาทของผู้นำจะต้องสามารถจัดลำดับชั้นการบริหารในองค์กรได้ดี ได้แก่ ระบบบังคับบัญชาตามสายงานเป็นอย่างไร ใครเหมาะที่อยู่ในตำแหน่งไหน ซึ่งจะต้องจัดให้มีการบริหารทั้งในแนวราบ แนวตั้ง หรือบางครั้งก็ต้องนำมาผสมกัน
2. ผู้นำทางการเมือง การเมืองในที่นี้หมายถึงการสร้างการเมืองที่ดีในองค์กร ซึ่งหมายถึงการสร้าง mood ในองค์กร ทำให้เกิดความสามัคคี ได้รับการยอมรับให้เกิดความลงตัวในองค์กร และสร้างความมั่นใจในองค์กร เกิดประโยชน์กับคนส่วนใหญ่ในองค์กร
3. ผู้นำทางความคิด คือ จะต้องรู้ทั้งทางกว้างและลึกในสาขาอื่น ๆ ที่ไม่ใช่สาขาที่ตนเองถนัดด้วย ต้องรู้พหุศาสตร์ในความรู้เรื่องต่าง ๆ เช่น เทคโนโลยี เศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ เป็นต้น ในการบริหารก็เช่นกัน ต้องอย่าคิดว่าจะทำตนเป็นระดับบน แต่ต้องไม่ลืมที่จะซึมซับเข้าใจความรู้สึกความคิดของระดับผู้ปฏิบัติงาน ซึ่งจะได้จากการพูดคุย สอบถาม หรือฟังความคิดเห็นของผู้ปฏิบัติ
ประเทศไทยยังขาดผู้นำทางความคิดที่หลุดออกจากกรอบความคิดแบบตะวันตก โดยไม่มองบริบท หรือพื้นฐานความเป็นมาของสังคมไทย เราดูแบบอย่างตะวันตกแล้วนำมาปฏิบัติโดยเร็ว ทำให้เราดูเหมือนว่าจะเก่งในการลงมือปฏิบัติ แต่เราขาดการ “คิดลึก” บางครั้งเราเย้ยหยันคนที่คิดลึกว่าเป็นพวก “เฟื่อง” เราควรจะดูตัวอย่างความสำเร็จวิธีการสร้างการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรมของประเทศทางตะวันออกบางประเทศ เช่น จีน เกาหลี ญี่ปุ่น อินเดีย ที่มีการพัฒนาไม่ได้ทำตามแบบตะวันตกแต่เพียงอย่างเดียว แต่ได้สร้างบนพื้นฐานของชาติตนเองจนประสบความสำเร็จ