ผลิตภัณฑ์แปรรูปเพิ่ม ...

ผลิตภัณฑ์แปรรูปเพิ่มมูลค่าข้าวไรซ์เบอรี่ สำหรับใช้เป็นส่วนผสมอาหาร

       อาชีพปลูกข้าวเป็นอาชีพหลักของคนไทย เนื่องจากสภาพภูมิอากาศ และภูมิประเทศมีความเหมาะสม ทำให้สามารถเพาะปลูกข้าวได้ดี และข้าวจัดเป็นอาหารหลักที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีพของมนุษย์ โดยเฉพาะคนไทยที่ต้องบริโภคข้าวทุกวันเพื่อการดำรงชีวิต เนื่องจากข้าวมีประโยชน์ต่อร่างกาย เป็นแหล่งของคาร์โบไฮเดรตที่ให้พลังงานและความอบอุ่น นอกจากนี้ยังใช้ทำเป็นขนมหวานต่างๆ ทำปุ๋ย ของใช้ ของเล่นต่างๆ เครื่องประดับ และใช้เป็นยารักษาโรค

       ดังนั้น ข้าวจึงเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศ นอกจากการส่งออกในรูปของข้าวดิบโดยตรงแล้ว การนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เสริมคุณค่าทางโภชนาการให้แก่ผู้บริโภคด้วย วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) นับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำคัญที่จะช่วยเพิ่มมูลค่าให้ผลผลิตข้าว ซึ่งจะช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับเกษตรกรของไทยและระบบเศรษฐกิจโดยรวม

      "ข้าว" มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Oryza sativa L. จัดอยู่ในวงศ์หญ้า (POACEAE หรือ GRAMINEAE) เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวจำพวกธัญพืชที่สามารถกินเมล็ดได้ โดยจะแบ่งออกเป็น 2 สปีชีส์ใหญ่ๆ คือ Oryza glaberrima (ปลูกเฉพาะในเขตร้อนของแอฟริกา) และ Oryza sativa (ปลูกกันทั่วโลก) สำหรับชนิด Oryza sativa ยังแบ่งแยกย่อยออกไปได้อีกคือ Javanica, Japonica (ปลูกมากในเขตอบอุ่น) และ indica (ปลูกมากในเขตร้อน)

       ในประเทศไทยข้าวที่ปลูกจะเป็นชนิด indica โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ข้าวเจ้าและข้าวเหนียว นอกจากนี้ พันธุ์ข้าวยังได้ถูกปรับปรุงและคัดสรรสายพันธุ์มาโดยตลอด จึงทำให้มีหลากหลายสายพันธุ์ ทั่วโลกที่มีรสชาติและคุณประโยชน์ของข้าวที่แตกต่างกันออกไป โดยพันธุ์ข้าวไทยที่มีชื่อเสียงระดับโลกก็คือ ข้าวหอมมะลิ โดยข้าวที่มีคุณค่าทางอาหารสูงก็คือ ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ข้าวไรซ์เบอรี่ ข้าวนึ่งก่อนสี และข้าวเสริมวิตามิน

      เพื่อเพิ่มมูลค่าข้าว เพิ่มความหลากหลายของการนำข้าวไปใช้ประโยชน์ สร้างรายได้ที่มั่นคงให้เกษตรกร ผู้ประกอบการ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) โดย ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมอาหารสุขภาพ จึงดำเนิน โครงการเพิ่มมูลค่าข้าวด้วย วทน. และประสบผลสำเร็จในการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปเพิ่มมูลค่าข้าวไรซ์เบอรี่ ที่มีส่วนประกอบเป็นสารแอนโทไซยานิน ซึ่งก็คือ รงควัตถุหรือสารสี ที่สามารถละลายน้ำได้ดี และจัดอยู่ในกลุ่มของ ฟลาโวนอยด์หรือสารต้านอนุมูลอิสระ ที่มีประสิทธิภาพสูง จำนวน 3 ผลิตภัณฑ์ ดังนี้

      ผลิตภัณฑ์ไซรัปเข้มข้นจากข้าวไรซ์เบอร์รี่ เป็นกลูโคสไซรัป ผลิตจากข้าวไรซ์เบอร์รี่ 100% ความเข้มข้น 65 บริกซ์ ผลิตภัณฑ์ มีสีม่วงอมแดง มีกลิ่นหอมของข้าวไรซ์เบอรี่ ใช้เป็นส่วนผสมของอาหาร มีไขมันและคอเลสเตอรอล 0% มีแอนโทไซยานินและสารต้านอนุมูลอิสระ สามารถนำไปรับประทานกับขนมปังแทนแยม หรือนำไปเป็นสารให้ความหวานได้

       ผลิตภัณฑ์น้ำส้มสายชูหมักจากข้าวไรซ์เบอร์รี่ 100% ผลิตจากข้าวไรซ์เบอรี่หมักด้วยหัวเชื้ออย่างดี จาก ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพ วว. ผลิตภัณฑ์มีสีม่วงอมแดง มีกลิ่นหอมของข้าวไรซ์เบอร์รี่ มีปริมาณกรดน้ำส้มมาตรฐาน 4.0-5.0% มีวิตามินบี ปริมาณไขมัน และคอเลสเตอรอล 0%

     ผลิตภัณฑ์ไซเดอร์พร้อมดื่ม ผ่านการวิเคราะห์องค์ประกอบครบถ้วนทั้งด้านกายภาพ เคมี จุลินทรีย์ และการประเมินทางประสาทสัมผัสจากผู้บริโภคทั่วไป ตลอดจนการประเมินความปลอดภัยและอายุการเก็บเบื้องต้นของผลิตภัณฑ์ มี 2 รสชาติ ได้แก่ รสดั้งเดิมและรสน้ำผึ้ง ผลิตจากน้ำส้มสายชูหมักจากข้าวไรซ์เบอรี่ 100% ไม่ผสมน้ำตาล สูตรหวานน้อย มีกลิ่นหอมของข้าวไรซ์เบอร์รี่ มีปริมาณ ไขมันและคอเลสเตอรอล 0% เหมาะสำหรับผู้รักสุขภาพทั่วไป

วว.มุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับวัตถุดิบภายในประเทศ รวมทั้งพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพสำหรับกลุ่มผู้บริโภคที่ใส่ใจในสุขภาพ โดยใช้ วทน. ในการส่งเสริมพัฒนาผู้ประกอบการที่ดำเนินธุรกิจด้านอาหารสุขภาพของไทยให้สามารถแข่งขันได้ในตลาดสากล เนื่องจากประเทศไทยมีความได้เปรียบในความหลากหลายของวัตถุดิบและทรัพยากรในอันดับต้นๆ ของโลก ผลิตภัณฑ์แปรรูปเพิ่มมูลค่าจากข้าวไรซ์เบอรี่ เป็นหนึ่งในความสำเร็จของ วว. จากการดำเนินงานเพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตการเกษตรด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม หากมีการนำไปผลิตในเชิงพาณิชย์จะสามารถสร้างรายได้ตลอดห่วงโซ่อุปทานของการผลิตข้าวในประเทศ และต่อยอดสู่การจำหน่ายในตลาดการอย่างเป็นรูปธรรม

สอบถามรายละเอียดผลงานวิจัย คำแนะนำที่ปรึกษา และรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีเชิงพาณิชย์ จากศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมอาหารสุขภาพ วว. ติดต่อได้ที่โทรศัพท์ 02-5779000, 02-5779137 โทรสาร 02-5779137 E-mail : innofood@tistr.or.th

แหล่งที่มาข้อมูล : สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)
เผยแพร่โดย : นางสาวสุวดี เหมือนอ้น
กลุ่มสื่อสารองค์กร (สอ.)
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
โทรศัพท์ 0 2333 3700 ต่อ 3880
E-mail : pr@mhesi.go.th
Facebook : @MHESIThailandth
Instagram : mhesi_thailand
Tiktok : mhesi_thailand
Twitter : @MHESIThailand
Call Center โทร.1313